Polscy naukowcy pomogli odkryć i zbadać niezwyklą pulsującą gwiazdę w kształcie cytryny
11 marca 2020, 09:39Niedaleko Ziemi, w odległości zaledwie 1500 lat świetlnych, zaobserwowano gwiazdę pulsującą tylko z jednej strony. Istnienie takiej gwiazdy, przypominającej kształtem cytrynę, przewidziano teoretycznie już kilkadziesiąt lat temu. Dopiero teraz jednak udało się ją zaobserwować.
Dwa nowe rekordy megabłyskawic. Najdłuższa i najdłużej trwająca
26 czerwca 2020, 10:51Światowa Organizacja Meteorologiczna poinformowała o 2 nowych światowych rekordach: długości i czasu trwania tzw. megabłyskawic (ang. lightning megaflash events). Błyskawica, która rozświetliła niebo nad Argentyną 4 marca 2019 r., trwała aż 16,73 s, a więc ponad 2-krotnie dłużej niż poprzednia rekordzistka. Odległość pozioma wyznaczona dla drugiej, odnotowanej 31 października 2018 r. nad południową Brazylią, wynosiła, bagatela, 709±8 km - to odpowiednik odległości np. od Londynu do granic Szwajcarii w pobliżu Bazylei. Ustalenia opublikowano w Geophysical Research Letters.
Nowe kosmiczne superautostrady mogą znacznie skrócić czas podróży w Układzie Słonecznym
11 grudnia 2020, 10:01Nowa sieć superautostrad w Układzie Słonecznym pozwoli na podróże znacznie szybciej niż dotychczas. Odkryte właśnie trasy umożliwiają kometom i asteroidom pokonanie odległości pomiędzy Jowiszem a Neptunem w czasie krótszym niż dekada i umożliwiają przebycie 100 jednostek astronomicznych szybciej niż w ciągu wieku
Odkryli, jak komórki odpornościowe dostają się do mózgu. Nadzieja na leczenie chorób neurodegeneracyjnych
29 kwietnia 2021, 08:28Całe pokolenia studentów dowiadywały się, że układ odpornościowy trzyma się z dala od mózgu. Wiedzę tę zyskaliśmy około 100 lat temu, gdy jeden z japońskich naukowców przeszczepił myszy tkankę nowotworową. Układ odpornościowy zwierzęcia potrafił zniszczyć tę obcą tkankę, jednak gdy została przeszczepiona do mózgu, guz rósł bez przeszkód
Galaktyki nie potrzebują ciemnej materii? Coraz większy rozdźwięk między teorią a obserwacjami
6 grudnia 2021, 12:27Międzynarodowy zespół naukowy, na którego czele stoją uczeni z Holandii, informuje, że nie znalazł śladów ciemnej materii w galaktyce AGC 114905. Obecnie powszechne jest przekonanie, że galaktyki mogą istnieć wyłącznie dzięki ciemnej materii, której oddziaływanie utrzymuje je razem.
Galaktyki karłowate nie mają halo ciemnej materii? Badania wspierają hipotezę MOND
18 sierpnia 2022, 09:35Badanie grawitacyjnych deformacji galaktyk karłowatych wydaje się wspierać zmodyfikowane teorie grawitacji, a nie teorię o istnieniu ciemnej materii. Ciemna materia to kluczowy element standardowego modelu kosmologicznego, a jej istnienie wynika z teorii względności Einsteina. Międzynarodowy zespół naukowy opublikował wyniki badań, które są niekompatybilne z modelem Lambda-CDM – jednym z najpowszechniej uznawanych modeli kosmologicznych – a wspierają alternatywną zmodyfikowaną dynamikę newtonowską (MOND)
Szczątki najstarszych jeźdźców zdradzają, kiedy człowiek dosiadł konia
6 marca 2023, 12:32Wiemy, że już w IV tysiącleciu przed naszą erą ludzie udomowili konie. Zagadką jednak pozostaje, kiedy po raz pierwszy zaczęto wykorzystywać je w celach transportowych. W kurhanach z Rumunii, Bułgarii i Węgier archeolodzy znaleźli najstarsze szczątki ludzi, którzy prawdopodobnie jeździli konno. To pięciu przedstawicieli kultury grobów jamowych, którzy żyli pomiędzy ok. 3000 a ok. 2500 lat przed naszą erą.
Wykrywacz z UJ zdalnie zbada zatopione w Bałtyku niebezpieczne substancje
26 września 2023, 11:31Naukowcy z Instytutu Fizyki UJ pracują nad prototypowym wykrywaczem z działem neutronowym, który będzie rozpoznawać potencjalnie niebezpieczne zatopione materiały. Dzięki niemu możliwe będzie określenie składu podejrzanych substancji, znajdujących się pod wodą, w sposób zdalny, zatem i bezpieczny dla nurków oraz naukowców. Zespół prowadzony przez doktora Michała Silarskiego i profesora Pawła Moskala dowiódł, że za pomocą działa neutronowego można określić skład zatopionych substancji i stworzył koncepcję detektora, który eliminuje zakłócenia powstające podczas odczytu w wodzie.
Po 9 latach ukończono prace nad superaparatem fotograficznym dla astronomii
9 kwietnia 2024, 19:40Po 9 latach pracy naukowcy i inżynierowie ze SLAC National Accelerator Laboratory ukończyli budowę Legacy Survey of Space and Time (LSST) Camera. Urządzenie o rozdzielczości 3200 megapikseli zostanie zamontowane w Vera C. Rubin Observatory, które ma po raz pierwszy zostać uruchomione w styczniu przyszłego roku. Niezwykły aparat będzie co 20 sekund wykonywał fotografię o czasie ekspozycji 15 sekund i w ciągu 10 lat dostarczy olbrzymią ilość danych, które pozwolą na lepsze zrozumienie ciemnej energii, badanie ciemnej materii, Drogi Mlecznej i Układu Słonecznego
Supermasywna czarna dziura galaktyki spiralnej emituje zaskakująco potężne dżety
25 marca 2025, 10:36Kosmiczna niezwykłość, która rzuca wyzwanie naszemu rozumieniu wszechświata, pokazuje, jaki los może spotkać Drogę Mleczną. Międzynarodowy zespół naukowy, który pracował pod kierunkiem ekspertów z CHRIST University w Bangalore, badał olbrzymią galaktykę spiralną położoną w odległości miliarda lat świetlnych od Ziemi. W centrum galaktyki znajduje się supermasywna czarna dziura o masie miliardy razy większej od masy Słońca, która napędza gigantyczne dżety radiowe o długości 6 milionów lat świetlnych.
